- TRIOBOLUS
- TRIOBOLUSapud Athenienses, pecunia erat, quae dabatur τοῖς εκκλησιάξουσιν, id est, civibus, qui Comitiis seu contioni intererant, unde et τὸ εκκλησιαςτικὸν audit apud Scriptores. Quatuor enim singulis annis statae erant contiones, κυρίαι Ε᾿κκλησίαι appellatae; et praeter has, si necesse foret, aliae quoque extra ordinem, in quas Populus cogebatur: neque vero ii tantum, qui in urbe erant, convocabantur, sed etiam, si qua incidisset res magni momenti, ii qui in agris erant, quae contiones κατακλησίαι vocabantur. Quo itaque promptius confluerent, triobolus dabatur unicuique; cuius gratiâ in contiones maxime conveniebant οἱ Θῆτες seu Atheniensium proletarii et capite censi. Unde iocus Comici, Pluto,Ε᾿κκλησία δ᾿ οὐχὶ διὰ τοῦτον γίγνεται;Ubi Scholia, διαβάλλει δὲτὸ ἐπὶ φιλονεικίᾳ τῶ Α᾿θηναίων τριώβολον. Et hâc ratione fiebat, ut τῆς πολιτείας κοινωνοῖεν ἅπαντες, Rei publ. participes fierent omines, quod monet Aristoreles, Politic. l. 4. c. 13. nam divites, ne multarentur; pauperes, ut Triobolum acciperent, in contionem veniebant. Si videl. in tempore adessent, accipiebant: Sero enim venientibus non dabatur, ut colligere est ex Aristoph. Ε᾿κκλησιαζ.Βλε. Τριώβολον δῆτ᾿ ἔλαβες; Χρ. εἰ γὰρ ὢφελον.Α᾿λλ᾿ ὓςτερος νῦν ἦλθον ὥςτ᾿ αἰχύνομαι,Μὰ τὸν Δἴ οὐδὲν ἄλλον, ἢ τὸν θύλακον´.Ad quae veteres Magistri adnotant, Sero enim venientes non accipiebant Triobolum. Veniebant autem sero, si iam tertium kalâsser Praeco: Praeconis enim voce kalabatur Populus, idque trinâ, quâ auditâ in contionem eundi tempus erat, ut videre est apud eundem, Comicum Ibid. Primus vero τὸ Ε᾿κκλησιαςικὸν dedisse commemoratur Agyrrhius, cuius meminit Graecus Aristophanis interpres; nisi e Vaticana Proverb. Appendice Centur. 3. Prov. 35. ad Callistratum Parnyten id referas: quas sententias tamen sic conciliabis, ut dicas Callistratum hunc primum instituisse, ut obolus τοῖς εκκλησιάξουσι daretur; Agyrrhium dein τὸ εκκλησιαςτικὸν fecisse auctius, et ut Triobolus daretur, iussisse. Floruit hic circa Olymp. 97. ut auctor est Diodor. Siculus, l. 14. Ut autem de numero quoque τῶ ἐκκλησιαζόντων aliquid addatur, videtur debuisse contionem ad minimum esse sex mille Atheniensium, qui suffragia ferrent, ut rata forent decreta: qui numerus facile iniri poterat, initu illô calculorum, quos in urnas miserant, vel εν χειροτονίαις, omnes numerando manus, quod Chiroscopiofficium erat. Vide Sam. Petitum, Com. in LL. Atticas, l. 3. tit. 1. Porro, cum im eadem Republ. bene meriti σιτήσει donarentur a Populo, isque, ad feminas quoque, et defunctorum liberos nonnumquam transiret honos, hinc Demetriô Phalereô populi scitum faciente, dedisse Populum Aristidis neptibus Triobolum legimus, in singulos dies, apud Plutarchum, in Aristide: Vide iterum Petitum, l. 3. tit. 6. eiusd. Operis. Sed et cum naulum Charontis primitus obolus esset, dein duo oboli ei solverentur, ab Atheniensium tandem Imperatoribus stipendium hocce ad triobolum auctum est, Nat. Comes, Mytholog. l. 3. c. 4. De more vero Sycophantarum, apud statuam, Lyci, velut Dei quaestus sui Praesidis, in Foro eiusdem urbis, in dies singulos tribolum secandi, vide Zenodotum, Hesychium, Suidam.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.